Polyester boot opknappen met epoxy en glasweefsel
In dit artikel laten we stapsgewijs zien hoe een polyester boot weer als nieuw wordt door het repareren met onder andere glasweefsel en epoxy. Door middel van foto's en tekst vertellen we wat je moet doen en welke materialen je daar voor nodig hebt.
Deze 4.70 meter lange polyester platbodem is ca. 30 jaar oud. De boot heeft geen last van osmose of delaminatie maar vertoont wel overal haarscheurtjes en slijtplekken tot op het polyester. De dubbele bodem is wat onstabiel aan de binnenkant en er blijkt water in te zitten.
Omdat we niet af willen borrelen deze zomer is het hoog tijd voor een grondige opknapbeurt. De binnen- en buitenkant van de boot moeten weer waterdicht worden gemaakt en in de lak gezet. De dubbele bodem wordt volgeschuimd. De buitenzijde van de romp gaan we versterken met glasweefsel.
Het stappenplan voor het opknappen van de polyester boot
1. Boot uit het water en laten drogen.
2. Grondig schoonmaken met reinigingsmiddel en een schuurspons
3. Hele boot schuren met korrel 80-120
4. Alles ontvetten (water en ammoniak of St. Marks)
5. Haarscheurtjes, gaatjes en beschadigingen plamuren met epoxyplamuur
6. Binnenkant in 3 lagen epoxy zetten op kleur gebracht met grijs pigment
7. Buitenkant lamineren met glasweefsel en epoxy
8. Buitenkant afwerken met 2 lagen epoxy op kleur gebracht met zwart pigment
9. Gaten boren aan binnenzijde dubbele bodem t.b.v. PU schuim
10. Bodem volschuimen
11. Binnenzijde 2 lagen UV bestendig lak lichtgrijs
12. Buitenzijde 2 lagen UV bestendige lak donkergrijs
13. Bodem 2 lagen zwarte Tenco bottom paint
14. Varen maar!
De boodschappenlijst
Reinigingsmiddel (allesreiniger, St. Marcs)
Schuurspons/borstel
Schuurpapier korrel 80-120-320*
Ontvettingsmiddel (Mr.boat bio ontvetter, water&ammoniak, St.Marcs, thinner of aceton)*
Schone doeken
7.5 kg. epoxy*
375 gram injecteerepoxy*
Epoxyplamuur (kant en klaar of microballoons)*
100 gram grijs pigment*
100 gram zwart pigment*
(wegwerp)rollers*
(wegwerp)kwasten*
Mengbekers*
Roerhoutjes*
Verfbakjes*
Nitryl handschoenen*
3 liter PU schuim (vloeibaar, 2 componenten)*
Glasweefsel, keper geweven 300 grams - 10 meter/a>*
Biaxiaaltape 450 grams 15 cm. breed - ca. 20 meter*
UV bestendige bootlak in kleur(en) naar keuze*
Antifouling*
Waterlijntape*
De totale kosten voor dit project kwamen op 400 euro. De met een sterretje gemarkeerde artikelen zijn bij Mr.Boat verkrijgbaar.
Verfbakjes en mengbekers zijn herbruikbaar maar houdt er rekening mee dat je om door te kunnen werken er meerdere nodig hebt omdat de epoxy nog aan het uitharden is terwijl je alweer een volgende beker aan wilt maken.
Gebruik voor het ontvetten regelmatig schone doeken zodat je het vet verwijdert en niet uitsmeert.
AAN DE SLAG!
Als eerste zorgen we er natuurlijk voor dat de boot op de kant ligt en helemaal droog is. In het geval van een dubbele bodem controleer je ook of daar geen water is staat. Meestal zit er dan ergens in je boot een stop waardoor je het water kan laten weglopen.
Vervolgens maken we de hele boot goed schoon. Gebruik water en een schoonmaakmiddel en schrob alles goed af met een borstel of schuurspons.
Als alles weer droog is opschuren met korrel 80 of 120. Zorg er voor dat alle loszittende (verf)delen worden verwijderd.
Nu worden alle gaatjes, scheurtjes en beschadigingen dichtgeplamuurd met een epoxyplamuur. Deze verkopen wij kant en klaar maar is ook eenvoudig zelf te maken door het toevoegen van microballoons aan de epoxy. Plamuren gaat het makkelijkst met een flexibele japanse spatel (set van 4 voor 4,50).
Het is tijd om de eerste laag epoxy aan te gaan brengen. We mengen deze alvast op kleur met een pigment (kleurstof). Niet noodzakelijk maar in ons geval (felgekleurd bootje wat later licht en donkergrijs moet gaan worden) maakt het het dekkend aflakken makkelijker en eventuele beschadigingen in de lak zijn moeilijker te zien. Een ander voordeel van het toevoegen van pigment is dat je goed kunt zien wat je wel en niet hebt gedaan.Blijf goed narollen om druipers en zakkers te voorkomen!
Vervolgens worden de volgende lagen aangebracht, Dit kan op 2 manieren: Nat op nat is het meest efficiënt maar vereist wat planning. Als de eerste laag aan het uitharden is (niet meer kleverig maar een vingerafdruk is nog zichtbaar), kan direct een 2e laag worden aangebracht.
Is de eerste laag al uitgehard dan moet deze weer worden opgeschuurd met korrel 80-120 en ontvet worden.
Zo. De binnenkant staat inmiddels in 3 lagen epoxy. Helaas ging het, tegen de voorspelling in, heel even regenen toen de derde laag er net op zat...met dit als resultaat:
Vervelend want de druppels laten kratertjes achter in de epoxylaag.
Er zit niets anders op om het te laten drogen en daarna weer op te schuren. Vervolgens hebben we nog een laatste epoxylaag aangebracht om alles weer mooi glad te krijgen.
Nadat de boot een nacht goed heeft uitgehard kunnen we 'm omdraaien. De oude antifouling bladdert af en de (vele) verflagen zijn door elkaar zichtbaar.
We beginnen om de bodem goed schoon te maken met een schuurspons, borstel en allesreiniger. Dan alles goed laten drogen. Vervolgens schuren we, voor zover mogelijk, de oude verflagen en loszittende delen weg met de schuurmachine, korrel 80.
Zo. Dat is de ene helft.
En dat is 2.
Helaas kwamen we op de spiegelversteviging ook nog wat ellende tegen...
Deze is gemaakt van multiplex en in de loop der jaren gaan inwateren. Het hout vertoont rotte plekjes en is nat. Geen goede ondergrond voor epoxy dus dat moet worden aangepakt.
Met een beiteltje steken we alle losse delen weg. Alle zwarte plekjes worden uitgekrabd. Met een vochtmeter meten we dan de vochtigheid van het hout en dat is 70%! Een juist vochtigheidspercentage is rond de 12%.
We schuren de boel weer enigszins glad en laten het drogen. Het plan is om de spiegel hierna weer strak te maken met epoxyplamuur en er een stuk glasweefsel ter versteviging overheen te zetten. De aansluiting van het multiplex op de spiegel gaan we versterken en waterdicht maken met een epoxyfillet. Maar zoals gezegd, eerst moet het hout drogen.
Verder met de volgende klus. Omdat de dubbele bodem wat instabiel is gaan we die verstevigen met glasweefsel en epoxy. We lamineren in de lengterichting eerst een aantal stroken biaxiaaltape (15 cm. breed, 450 gram/m2) en bekleden dan de romp met kepergeweven glasweefsel (100 cm breed, 300 gram/m2)
De ondergrond wordt eerst in de epoxy gerold en vervolgens leggen we daar het biaxiaaltape op.
Vervolgens tamponeren we met een kwast epoxy aan de bovenkant van het weefsel. Breng zoveel aan dat het weefsel transparant wordt.
De middelste baan is al bijna niet meer zichtbaar. Nu de rest nog.
Als alle stroken zijn aangebracht en nog nat zijn kunnen we het glasweefsel aanbrengen. Het weefsel is 1 meter breed. We beginnen vanuit het midden en laten het overlappen aan de zijkanten. Dit is een secuur klusje wat je het best met zijn tweeën kunt doen. De ondergrond is kleverig dus je wilt het in 1 keer goed hebben.
Zorg dat het weefsel aansluit op de romp en alle contouren volgt. Met je handen druk je het vlak zodat er geen ruimte tussen de romp en het weefsel zit.
Nu gaan we epoxy op het weefsel aanbrengen. Dat kan met een kwast maar ook met een roller. Doordrenk het weefsel voorzichtig met epoxy zodat het niet verschuift. Breng niet teveel epoxy aan; als het weefsel transparant wordt is het goed.
Knip glasweefsel op maat met een (in dit geval electrische) schaar.
De eerste helft zit er op.
En dat is deel 2
Het valt bijna niet te vermijden dat er op sommige lastige plekjes lucht onder het laminaat blijft zitten. Als het laminaat is uitgehard schuur je deze open en kun je ze plamuren.
Nu brengen we, nat op nat, een 2e laag epoxy aan. We hebben deze op kleur gebracht met zwart pigment (kleurstof). Zoals je kunt zien blijft het vrij transparant. Volgende keer dus iets meer pigment toevoegen.
Er wordt regen verwacht. Tijd voor een provisorisch tentje. Een partytent was handiger geweest...
De volgende dag is het laminaat uitgehard. We willen nog een laag epoxy aanbrengen dus moet er weer geschuurd en ontvet worden.
En dat is de derde laag. Deze keer hebben we meer pigment toegevoegd en dat is duidelijk te zien. (op deze foto is de romp inmiddels alweer geschuurd)
Het resultaat van het epoxylaminaat is overduidelijk: de bodem is keihard en stijf geworden. Precies wat we voor ogen hadden.
Verder met het behandelen van de spiegel
We zijn inmiddels een paar dagen verder en het multiplex aan de spiegel begint al aardig te drogen. We zitten nu op een vochtigheidpercentage van 18%. Eigenlijk te veel om in de epoxy te zetten maar we moeten door. Het is niet anders.
We zetten het kale hout in de injecteerepoxy, dat is een verdunde epoxy die diep in het hout doordringt
Vervolgens maken we een epoxyplamuurtje aan. In dit geval de kant en klare Mr.Boat epoxyplamuur.
En met een spateltje plamuren we alles weer netjes strak. Dit moet ca. 5 uur drogen voordat het geschuurd kan worden.
De laatste laag epoxy is ook inmiddels uitgehard dus is het tijd om de boot in de lak te zetten. Maar natuurlijk eerst weer ontvetten en schuren...
Met een veloursroller brengen we de verf aan voor een superstrak resultaat. We hebben gekozen voor Epifanes bootlak in de kleur antraciet. Betaalbare verf (17,50 per pot, ca. 10m2) met een uitstekende kwaliteit. Verkrijgbaar bij de meeste watersport- en verfwinkels.
De verf moet 24 uur drogen voordat we nog een laag kunnen opzetten. Boven de waterlijn brengen we nog een laag Epifanes aan, onder de waterlijn komt er antifouling op. Maar eerst weer schuren (korrel 320) en ontvetten voor een strak resultaat.
De waterlijn gaan we aanbrengen met waterlijntape.
Zorg er wel voor dat je weet op welke hoogte de waterlijn moet komen.
Tsja. Dit is het resultaat de volgende dag. Het is helaas gaan regenen en de lak heeft doffe plekken op de bodem. Geen ramp want hier komt Tenco bottom paint overheen. De zijkanten van de romp zijn er gelukkig wel ongeschonden uitgekomen.Het blijft een gevecht tegen de elementen ;)
Dom, dom. Het onderwaterschip had gelijk in de Tenco bottom paint gemoeten zonder eerst een laklaag...dus schuren we de bodem weer kaal...Op de waterlijn brengen we schilderstape aan om een nette afscheiding te krijgen.
Keurig waterlijntje.
Het is tijd om de dubbele bodem vol te schuimen met PU schuim. We hebben de boot omgedraaid en schuin gezet zodat het PU schuim naar onder kan lopen.
Om de 50 cm. boren we vervolgens een gat van ca. 5 cm. doorsnede.
Van karton en een plakbandje maken we trechtertjes.
PU schuim bestaat uit 2 componenten die 1:1 worden gemengd. Lees goed de instructies en werk snel want de verwerkingstijd is 2 minuten na mengen bij 18 graden. Deze middag is het 25 graden en de verwerkingstijd is dan maar een seconde of 30. Meerdere handjes zijn aan te bevelen.
Ons PU schuim heeft een uitschuimingsfactor van 15 (15x het originele volume), is licht maar keihard en plakt aan vrijwel alles. Naast een onzinkbare boot levert dit ook een keiharde stabiele bodem op.
Houdt een kartonnetje bij de hand voor het geval het schuim uit het gat komt. Als het schuim is uitgehard (binnen een uur) kunnen we de gaten dichtplamuren met epoxyplamuur. Onze plamuur is wit van kleur en na ca. 5 uur al schuurbaar.
Nu merk je pas echt het effect van het PU schuim; de bodem is veel stijver en beweegt nergens meer.
Inmiddels hebben we de bakskist ook schoongemaakt en voorzien van een laag epoxy.
De deksel van de kist (waar je op zit tijdens het varen) was ook niet echt stevig dus daar hebben we een aantal banen 450 grams biaxiaaltape, 15 cm. breed op gelamineerd voor extra stevigheid.
Nu kunnen we de binnenzijde van de boot in de lak zetten. De banen waar de gaten voor het PU schuim zaten hebben we even overgeslagen omdat de plamuur nog niet volledig is uitgehard.
Dat begint er op te lijken. De hele binnenkant staat in de lak.
We hebben een epoxyfillet met epoxy en katoen in de hoek gelegd tussen de spiegel en de multiplex versteviging.
En als de fillet is uitgehard na een uurtje of 6 kunnen we de spiegel in de lak zetten. Het is nu 25 graden buiten dus de epoxy hardt snel uit. Bij 18 graden kan dat wel 24 uur duren.
Het bootje heeft een gesloten vooronder en het zou handig zijn om daar luiken in te hebben. Enerzijds voor alle spullen die we wettelijk aan boord horen te hebben omdat het een "snelvarende motorboot" betreft (Zwemvesten, brandblusser, almanak) en anderzijds omdat we graag willen zien of we er geen rottigheid vinden.
Op internet een paar luikjes op de kop getikt. Van karton maken we een mal van de inbouwmaat en tekenen die op het vooronder af met een stift.
Het doet even pijn maar de boor moet er toch echt in...
En dan de decoupeerzaag.
Dat past perfect. We zetten de luiken vast met TEC7 kit en RVS boutjes en moertjes. De binnenzijde bleek ook nog vochtig te zijn. Door de luiken wordt er geventileerd en is alles weer droog.
Tijd voor de launch. Of moeten we zeggen lounge? Fatboy zitzak aan boord, kussentjes. lijntjes en fenders en nog een toplichtje gemonteerd. Nu de motor er nog achterhangen.
It's all about details.
Nice. Nu eerst eens een dagje varen of alles werkt zoals we bedacht hadden.
Wat een topdag! De boot is sterk en stijf en vaart boven verwachting. De 15 PK Yamaha loopt als een zonnetje maar de gedachte over een elektromotor erbij begint te kriebelen.